Engineering Drawing

                   INTRODUCTORY CONCEPTS

                              PART-01

 1.1     WHAT IS ENGINEERING DRAWING ?

๐Ÿ› ️ In English :

Engineering Drawing is a type of technical drawing that shows the size, shape, and details of a machine part, building, or structure. It is used by engineers, architects, and builders to understand how to make or build something correctly.

It includes:

  • Dimensions (length, width, height)

  • Views (top view, front view, side view)

  • Symbols and scales

It's like a blueprint that gives all the necessary information to create or manufacture a product.

๐Ÿ› ️ In Hindi :

เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคเค• เคคเค•เคจीเค•ी เคšिเคค्เคฐ เคนोเคคा เคนै เคœो เค•िเคธी เคฎเคถीเคจ, เคฌिเคฒ्เคกिंเค— เคฏा เคธ्เคŸ्เคฐเค•्เคšเคฐ เค•ा เค†เค•ाเคฐ, เคฎाเคช เค”เคฐ เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆिเค–ाเคคा เคนै। เค‡เคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐ, เค†เคฐ्เค•िเคŸेเค•्เคŸ เค”เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคคा เคฏเคน เคธเคฎเคเคจे เค•े เคฒिเค เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เค•िเคธी เคšीเคœ़ เค•ो เค•ैเคธे เคฌเคจाเคฏा เคœाเค।

เค‡เคธเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคคे เคนैं:

  • เคฎाเคช (เคฒंเคฌाเคˆ, เคšौเคก़ाเคˆ, เคŠँเคšाเคˆ)

  • เคฆृเคถ्เคฏ (เคŠเคชเคฐ เคธे, เคธाเคฎเคจे เคธे, เคธाเค‡เคก เคธे)

  • เคšिเคจ्เคน เค”เคฐ เคชैเคฎाเคจे

เคฏเคน เคเค• เคฌ्เคฒूเคช्เคฐिंเคŸ เคœैเคธा เคนोเคคा เคนै เคœो เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เค•ो เคฌเคจाเคจे เค•ी เคชूเคฐी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेเคคा เคนै।

 1.2      DRAWING INSTRUMENTS ?              

✅ In English :

Drawing instruments are the tools used to make technical or engineering drawings. These instruments help in drawing straight lines, circles, angles, and curves accurately.

๐Ÿงฐ Common Drawing Instruments:

  • Pencil – for sketching and drawing lines

  • Scale (Ruler) – for measuring and drawing straight lines

  • Compass – for drawing circles and arcs

  • Protractor – for measuring angles

  • Divider – for marking equal distances

  • Set Squares – for drawing 30°, 45°, 60°, and 90° angles

  • Drawing board – a flat surface to place the paper

  • T-square – for drawing horizontal lines

These instruments are essential for students and professionals in engineering, architecture, and design.

✅ In Hindi :

เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค‡ंเคธ्เคŸ्เคฐूเคฎेंเคŸ्เคธ เคตे เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เคนोเคคे เคนैं เคœिเคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคคเค•เคจीเค•ी เคฏा เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจ เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคธीเคงी เคฐेเค–ाเคं, เคตृเคค्เคค, เค•ोเคฃ เค”เคฐ เคตเค•्เคฐ เคธเคนी เคฎाเคช เคฎें เคฌเคจाเค เคœाเคคे เคนैं।

๐Ÿงฐ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค‰เคชเค•เคฐเคฃ:

  • เคชेंเคธिเคฒ – เคฐेเค–ाเคं เค–ींเคšเคจे เค•े เคฒिเค

  • เคธ्เค•ेเคฒ (เคฐूเคฒเคฐ) – เคฎाเคชเคจे เค”เคฐ เคธीเคงी เคฐेเค–ाเคं เค–ींเคšเคจे เค•े เคฒिเค

  • เค•ंเคชाเคธ – เคตृเคค्เคค เค”เคฐ เคšाเคช เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค

  • เคช्เคฐोเคŸ्เคฐैเค•्เคŸเคฐ – เค•ोเคฃ เคฎाเคชเคจे เค•े เคฒिเค

  • เคกिเคตाเค‡เคกเคฐ – เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคฆूเคฐी เคคเคฏ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค

  • เคธेเคŸ เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ – 30°, 45°, 60°, เค”เคฐ 90° เค•े เค•ोเคฃ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค

  • เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก – เคœिเคธ เคชเคฐ เค•ाเค—เคœ เคฐเค–ा เคœाเคคा เคนै

  • เคŸी-เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ – เค•्เคทैเคคिเคœ เคฐेเค–ाเคं เค–ींเคšเคจे เค•े เคฒिเค

เคฏे เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค—, เค†เคฐ्เค•िเคŸेเค•्เคšเคฐ เค”เคฐ เคกिเคœ़ाเค‡เคจ เคฎें เคฌเคนुเคค เคœ़เคฐूเคฐी เคนोเคคे เคนैं।


(A) DRAWING BOARD :-

๐Ÿงพ Drawing Board – All Details (With IS Code & Standard Sizes)

✅ In English 

๐Ÿ“Œ What is a Drawing Board?

A drawing board is a flat, smooth surface used as a base for making technical or engineering drawings. It holds the drawing sheet firmly using clips or a parallel bar and provides a stable platform to draw accurately.

๐Ÿ“˜ IS Code for Drawing Board

IS: 1444 – 1989
This Indian Standard (IS) specifies the materials, construction, and sizes of drawing boards.

๐Ÿ“ Standard Sizes of Drawing Board (As per IS: 1444 – 1989)

Drawing Board No. Size (mm) Suitable Sheet Size Use
I 1500 × 1000 A0 For large industrial drawings
II 1000 × 700 A1 For standard engineering use
III 700 × 500 A2 For student/college use
IV 500 × 350 A3 For small drawings/sketches

๐Ÿ”ง Features of Drawing Board:

  • Made of seasoned wood or laminated board

  • Surface should be smooth and warp-free

  • Provided with cleats (wooden strips) to avoid bending

  • Compatible with T-square or drafting machine

✅ เคนिंเคฆी เคฎें 

๐Ÿ“Œ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนै?

เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เคเค• เคธเคชाเคŸ เค”เคฐ เคšिเค•เคจी เคธเคคเคน เคนोเคคी เคนै เคœिเคธ เคชเคฐ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคถीเคŸ เคฐเค–เค•เคฐ เคคเค•เคจीเค•ी เคšिเคค्เคฐ เคฌเคจाเค เคœाเคคे เคนैं। เคฏเคน เคฌोเคฐ्เคก เค•ाเค—เคœ เค•ो เค•्เคฒिเคช เคฏा เคชैเคฐेเคฒเคฒ เคฌाเคฐ เคธे เคชเค•เคก़ เค•เคฐ เคธ्เคฅिเคฐ เคฐเค–เคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคธเคŸीเค• เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค•ी เคœा เคธเค•े।

๐Ÿ“˜ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เค•ा IS เค•ोเคก

IS: 1444 – 1989
เคฏเคน เค•ोเคก เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เค•ी เคธाเคฎเค—्เคฐी, เค†เค•ाเคฐ เค”เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคฎाเคจเค• เคฌเคคाเคคा เคนै।

๐Ÿ“ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เค•े เคฎाเคจเค• เค†เค•ाเคฐ (IS: 1444 – 1989 เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ)

เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เคจंเคฌเคฐ เค†เค•ाเคฐ (เคฎिเคฎी เคฎें) เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคถीเคŸ เคธाเค‡เคœ़ เคช्เคฐเคฏोเค—
I 1500 × 1000 A0 เคฌเคก़े เค”เคฆ्เคฏोเค—िเค• เคšिเคค्เคฐों เค•े เคฒिเค
II 1000 × 700 A1 เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เค‰เคชเคฏोเค— เค•े เคฒिเค
III 700 × 500 A2 เค›ाเคค्เคฐों เค•े เคฒिเค, เค•ॉเคฒेเคœ เคฎें
IV 500 × 350 A3 เค›ोเคŸे เคšिเคค्เคฐ/เคธ्เค•ेเคš เค•े เคฒिเค

๐Ÿ”ง เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคँ:

  • เค…เคš्เค›ी เค—ुเคฃเคตเคค्เคคा เคตाเคฒी เคฒเค•เคก़ी เคฏा เคฒेเคฎिเคจेเคŸेเคก เคฌोเคฐ्เคก เคธे เคฌเคจा เคนोเคคा เคนै

  • เคธเคคเคน เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เคธเคฎเคคเคฒ เค”เคฐ เคšिเค•เคจी เคนोเคคी เคนै

  • เคคिเคฐเค›ाเคชเคจ เคฐोเค•เคจे เค•े เคฒिเค เคจीเคšे เคชเคŸ्เคŸिเคฏाँ (cleats) เคฒเค—ी เคนोเคคी เคนैं

  • T-square เคฏा เคก्เคฐाเคซ्เคŸिंเค— เคฎเคถीเคจ เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै


(B) DRAWING SHEET :-   

๐Ÿงพ Drawing Sheet – All Details (With IS Code & Standard Sizes)

✅ In English 

๐Ÿ“Œ What is a Drawing Sheet?

A drawing sheet is a specially sized sheet of paper used for technical, engineering, or architectural drawings. These sheets follow standard dimensions to ensure uniformity in technical work.

๐Ÿ“˜ IS Code for Drawing Sheet

IS: 10711 – 2001
This Indian Standard specifies the sizes and layout of drawing sheets for engineering drawings.

๐Ÿ“ Standard Sizes of Drawing Sheets (As per IS: 10711 – 2001)

The sizes are based on the international ISO A-series (A0, A1, A2, A3, A4):

Sheet Size Dimensions (mm) Area (m²) Common Use
A0 841 × 1189 1.00 Large industrial or design work
A1 594 × 841 0.50 Machine and architectural drawings
A2 420 × 594 0.25 Engineering student work
A3 297 × 420 0.125 Small diagrams, charts
A4 210 × 297 0.0625 Reports, documentation, printing

๐Ÿงญ Note: Each smaller size is half of the previous size, folded along the longer edge.

๐Ÿ“ Margins and Title Block (as per IS):

  • Left Margin: 20 mm

  • Right, Top, Bottom Margins: 10 mm

  • Title Block: Usually at the bottom-right corner, includes:

    • Drawing title

    • Drawing number

    • Scale

    • Sheet number

    • Name & signature of drafter/checker

✅ เคนिंเคฆी เคฎें 

๐Ÿ“Œ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคถीเคŸ เค•्เคฏा เคนोเคคी เคนै?

เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคถीเคŸ เคเค• เคตिเคถेเคท เค†เค•ाเคฐ เค•ी เค•ाเค—เคœ เค•ी เคถीเคŸ เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคคเค•เคจीเค•ी, เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เคฏा เค†เคฐ्เค•िเคŸेเค•्เคšเคฐ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ा เค†เค•ाเคฐ เคเค• เคฎाเคจเค• เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคคเคฏ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคธเคญी เคšिเคค्เคฐ เคเค• เคœैเคธे เคฎाเคช เคฎें เคฌเคจ เคธเค•ें।

๐Ÿ“˜ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคถीเคŸ เค•ा IS เค•ोเคก

IS: 10711 – 2001
เคฏเคน เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฎाเคจเค• เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคถीเคŸ्เคธ เค•े เค†เค•ाเคฐ เค”เคฐ เคฒेเค†เค‰เคŸ เค•ो เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।

๐Ÿ“ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคถीเคŸ เค•े เคฎाเคจเค• เค†เค•ाเคฐ (IS: 10711 – 2001 เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ)

เคถीเคŸ เคธाเค‡เคœ़ เค†เค•ाเคฐ (เคฎिเคฎी เคฎें) เค•्เคทेเคค्เคฐเคซเคฒ (เคตเคฐ्เค— เคฎीเคŸเคฐ เคฎें) เค‰เคชเคฏोเค—
A0 841 × 1189 1.00 เคฌเคก़े เค”เคฆ्เคฏोเค—िเค• เคกिเคœ़ाเค‡เคจ เค•े เคฒिเค
A1 594 × 841 0.50 เคฎเคถीเคจ เค”เคฐ เค†เคฐ्เค•िเคŸेเค•्เคšเคฐ เคก्เคฐाเค‡ंเค—्เคธ
A2 420 × 594 0.25 เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เค›ाเคค्เคฐों เคฆ्เคตाเคฐा
A3 297 × 420 0.125 เค›ोเคŸे เคšाเคฐ्เคŸ, เคธ्เค•ेเคš เค†เคฆि
A4 210 × 297 0.0625 เคฐिเคชोเคฐ्เคŸ, เคช्เคฐिंเคŸ, เคกॉเค•्เคฏुเคฎेंเคŸेเคถเคจ

๐Ÿงญ เคจोเคŸ: เคนเคฐ เค…เค—เคฒी เคถीเคŸ, เคชिเค›เคฒे เคธाเค‡เคœ़ เค•ी เค†เคงी เคนोเคคी เคนै (เคฒंเคฌी เคฆिเคถा เคฎें เคฎोเคก़เค•เคฐ)।

๐Ÿ“ เคฎाเคฐ्เคœिเคจ เค”เคฐ เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌ्เคฒॉเค• (IS เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ):

  • เคฌाเคฏां เคฎाเคฐ्เคœिเคจ: 20 เคฎिเคฎी

  • เคฆाเคฏां, เคŠเคชเคฐ, เคจीเคšे: 10 เคฎिเคฎी

  • เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌ्เคฒॉเค• เคจीเคšे-เคฆाเคฏें เค•ोเคจे เคฎें เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคคे เคนैं:

    • เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค•ा เคถीเคฐ्เคทเค•

    • เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคจंเคฌเคฐ

    • เคธ्เค•ेเคฒ

    • เคถीเคŸ เคจंเคฌเคฐ

    • เคก्เคฐाเคซ्เคŸ्เคธเคฎैเคจ เค”เคฐ เคšेเค• เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เค•े เคนเคธ्เคคाเค•्เคทเคฐ

(C) T- SQUARE :- 

๐Ÿงพ T-Square – All Details (With IS Code & Standard Sizes)

✅ In English 

๐Ÿ“Œ What is a T-Square?

A T-Square is a technical drawing instrument used to draw horizontal lines and to help guide other tools like set squares for drawing vertical and angled lines. It gets its name from its T-shape — it has a long blade (straight edge) connected to a short head (stock) at a right angle.

It is used mainly on a drawing board and is essential for engineering and architectural drawings.

๐Ÿ“˜ IS Code for T-Square

IS: 1360 – 1989
This Indian Standard specifies the materials, construction, and dimensions of T-squares used in technical drawing.

๐Ÿ“ Standard Sizes of T-Square (As per IS: 1360 – 1989)

T-Square Size Length of Blade (mm) Suitable Drawing Sheet
Small 450 mm A3
Medium 600 mm A2
Large 850 mm A1
Extra Large 1000 mm A0

๐Ÿ”ง Parts of a T-Square:

  • Head (Stock): Rests against the edge of the drawing board to keep the blade straight

  • Blade: Long arm used to draw lines

  • Made of plastic, wood, or acrylic

๐Ÿงฐ Uses:

  • Drawing straight horizontal lines

  • Supporting other instruments like set squares

  • Ensuring accurate angles with the edge of the drawing board

✅ เคนिंเคฆी เคฎें 

๐Ÿ“Œ T-Square เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนै?

T-Square เคเค• เคคเค•เคจीเค•ी เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคธीเคงी เค•्เคทैเคคिเคœ เคฐेเค–ाเคं เค–ींเคšเคจे เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเค•ा เค†เค•ाเคฐ T เคœैเคธा เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคเค• เคฒंเคฌी เคฌ्เคฒेเคก เค”เคฐ เคเค• เค›ोเคŸी เคนेเคก (เคธ्เคŸॉเค•) เคนोเคคी เคนै เคœो เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคธे 90° เค•े เค•ोเคฃ เคชเคฐ เคœुเคก़ी เคนोเคคी เคนैं।

เคฏเคน เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เคชเคฐ เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เคคเคฅा เค†เคฐ्เค•िเคŸेเค•्เคšเคฐ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฎें เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญाเคคा เคนै।

๐Ÿ“˜ T-Square เค•ा IS เค•ोเคก

IS: 1360 – 1989
เคฏเคน เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฎाเคจเค• T-square เค•े เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ, เคธाเคฎเค—्เคฐी เค”เคฐ เคฎाเคช เค•ो เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।

๐Ÿ“ T-Square เค•े เคฎाเคจเค• เค†เค•ाเคฐ (IS: 1360 – 1989 เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ)

T-Square เค†เค•ाเคฐ เคฌ्เคฒेเคก เค•ी เคฒंเคฌाเคˆ (เคฎिเคฎी เคฎें) เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคถीเคŸ
เค›ोเคŸा (Small) 450 เคฎिเคฎी A3
เคฎเคง्เคฏเคฎ (Medium) 600 เคฎिเคฎी A2
เคฌเคก़ा (Large) 850 เคฎिเคฎी A1
เค…เคคि เคฌเคก़ा (Extra Large) 1000 เคฎिเคฎी A0

๐Ÿ”ง T-Square เค•े เคญाเค—:

  • เคนेเคก (เคธ्เคŸॉเค•): เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เค•े เค•िเคจाเคฐे เคชเคฐ เคŸिเค•ी เคฐเคนเคคी เคนै เคคाเค•ि เคฌ्เคฒेเคก เคธीเคงा เคฐเคนे

  • เคฌ्เคฒेเคก: เคฒंเคฌी เคญुเคœा เคœिเคธเคธे เคฐेเค–ाเคं เค–ींเคšी เคœाเคคी เคนैं

  • เคฏเคน เคช्เคฒाเคธ्เคŸिเค•, เคฒเค•เคก़ी เคฏा เคเค•्เคฐेเคฒिเค• เคธे เคฌเคจा เคนो เคธเค•เคคा เคนै

๐Ÿงฐ เคช्เคฐเคฏोเค—:

  • เคธीเคงी เค•्เคทैเคคिเคœ เคฐेเค–ाเคं เค–ींเคšเคจे เค•े เคฒिเค

  • เค…เคจ्เคฏ เค‰เคชเค•เคฐเคฃों (เคœैเคธे เคธेเคŸ เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ) เค•ो เคธเคนाเคฐा เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค

  • เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เค•े เค•िเคจाเคฐे เค•े เคธाเคฅ เคธเคฎเค•ोเคฃ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค

                                (D) SET- SQUARE :- 

๐Ÿ“ Set Squares – All Details (With IS Code & Standard Sizes)

✅ In English 

๐Ÿ“Œ What is a Set Square?

A Set Square is a triangular-shaped drawing instrument used for drawing vertical, inclined, and angular lines (usually 30°, 45°, 60°, and 90° angles). It is commonly used with a T-square on a drawing board.

Set squares help in creating accurate angles in technical and engineering drawings.

๐Ÿ“˜ IS Code for Set Squares

IS: 1361 – 1978
This Indian Standard specifies the material, design, and dimensions of set squares used in technical drawing.

๐Ÿ“ Standard Sizes of Set Squares (As per IS: 1361 – 1978)

There are two common types of set squares:

Type of Set Square Angles Available Standard Size (Base × Height in mm)
45° – 45° Set Square 45°, 45°, 90° 250 × 250 mm
30° – 60° Set Square 30°, 60°, 90° 250 × 215 mm

✅ Other common sizes: 200 mm, 300 mm

๐Ÿ”ง Material:

  • Transparent plastic (commonly acrylic)

  • Sometimes made of celluloid or wood

๐Ÿงฐ Uses of Set Square:

  • Drawing vertical and inclined lines

  • Drawing 30°, 45°, 60°, and 90° angles

  • Used with T-square for precision

✅ เคนिंเคฆी เคฎें 

๐Ÿ“Œ Set Square เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนै?

Set Square เคเค• เคค्เคฐिเค•ोเคฃीเคฏ เค†เค•ृเคคि เคตाเคฒा เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคธीเคงी, เคुเค•ी เคนुเคˆ, เค”เคฐ เค•ोเคฃीเคฏ เคฐेเค–ाเคं (เคœैเคธे 30°, 45°, 60°, เค”เคฐ 90°) เค–ींเคšเคจे เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคน เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคคः T-Square เค•े เคธाเคฅ เคก्เคฐाเค‡ंเค— เคฌोเคฐ्เคก เคชเคฐ เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

๐Ÿ“˜ Set Square เค•ा IS เค•ोเคก

IS: 1361 – 1978
เคฏเคน เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฎाเคจเค• เคธेเคŸ เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ เค•ी เคธाเคฎเค—्เคฐी, เคกिเคœ़ाเค‡เคจ เค”เคฐ เคฎाเคช เค•ो เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।

๐Ÿ“ Set Square เค•े เคฎाเคจเค• เค†เค•ाเคฐ (IS: 1361 – 1978 เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ)

Set Square เค•े เคฆो เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนैं:

เคธेเคŸ เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ เค•ा เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•ोเคฃ เคฎाเคจเค• เค†เค•ाเคฐ (เคฌेเคธ × เคŠँเคšाเคˆ เคฎिเคฎी เคฎें)
45° – 45° เคธेเคŸ เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ 45°, 45°, 90° 250 × 250 เคฎिเคฎी
30° – 60° เคธेเคŸ เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ 30°, 60°, 90° 250 × 215 เคฎिเคฎी

✅ เค…เคจ्เคฏ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เค†เค•ाเคฐ: 200 เคฎिเคฎी, 300 เคฎिเคฎी

๐Ÿ”ง เคธाเคฎเค—्เคฐी:

  • เคชाเคฐเคฆเคฐ्เคถी เคช्เคฒाเคธ्เคŸिเค• (เคœैเคธे เคเค•्เคฐेเคฒिเค•)

  • เค•ुเค› เคฎाเคฎเคฒों เคฎें เคธेเคฒ्เคฏुเคฒॉเค‡เคก เคฏा เคฒเค•เคก़ी

๐Ÿงฐ เคธेเคŸ เคธ्เค•्เคตेเคฏเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—:

  • เคธीเคงी เค”เคฐ เคुเค•ी เคฐेเค–ाเคं เค–ींเคšเคจे เคฎें

  • 30°, 45°, 60°, เค”เคฐ 90° เค•ोเคฃ เคฌเคจाเคจे เคฎें

  • T-Square เค•े เคธाเคฅ เคฎिเคฒाเค•เคฐ เคธเคŸीเค• เคก्เคฐाเค‡ंเค— เค•े เคฒिเค


         THANKS FOR READING THIS BLOG


                 Remaining things in Next Blog➡️➡️➡️

                               


                                  

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

INTRODUCTORY CONCEPTS ( PARTS -2)

Image
               INTRODUCTORY CONCEPTS                                PART-02 * About Protractor:- ๐Ÿ“ เคช्เคฐोเคŸ्เคฐैเค•्เคŸเคฐ (Protractor) เคนिंเคฆी เคฎें: เคช्เคฐोเคŸ्เคฐैเค•्เคŸเคฐ เคเค• เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เค”เคฐ เคœ्เคฏाเคฎिเคคि เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคจे เคตाเคฒा เคฎाเคช เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เคนै, เคœिเคธเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•ोเคฃ (Angle) เคจाเคชเคจे เค”เคฐ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคน เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ เค…เคฐ्เคงเคตृเคค्เคค (180°) เคฏा เคชूเคฐ्เคฃ เคตृเคค्เคค (360°) เค•े เค†เค•ाเคฐ เค•ा เคฌเคจा เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคกिเค—्เคฐी (°) เคฎें เคฎाเคช เค•ी เค—เคˆ เคธ्เค•ेเคฒ เคฌเคจी เคนोเคคी เคนै, เคœैเคธे 0° เคธे 180° เคฏा 0° เคธे 360° เคคเค•। เค‡เคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคก्เคฐॉเค‡ंเค—, เคกिเคœ़ाเค‡เคจ, เคฎैเค•ेเคจिเค•เคฒ เคก्เคฐाเคซ्เคŸिंเค— เค”เคฐ เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เคก्เคฐॉเค‡ंเค— เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เคฎें เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคช्เคฐोเคŸ्เคฐैเค•्เคŸเคฐ เคฎिเคฒเคคे เคนैं, เคœैเคธे Bevel Protractor , เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฌเคนुเคค เคธเคŸीเค• เค•ोเคฃ เคจाเคชเคจे เค”เคฐ เคธेเคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคนोเคคा เคนै। เค‰เคชเคฏोเค— (Applications): เค•ोเคฃ เคฎाเคชเคจे เคฎें เค•ोเคฃ เคฌเคจाเคจे เคฎें เคฎเคถीเคจ เคชाเคฐ्เคŸ्เคธ เคฏा เคก्เคฐॉเค‡ंเค— เคฎें เคธเคŸीเค• เคฎाเคช เคฒेเคจे เคฎें In English: A Protractor (Protector) is an engineering and geometry meas...
Read more

ENGINEERING DRAWING (CHAPTER 12)

๐Ÿ“˜ ENGINEERING DRAWING Chapter 12 – Isometric Projection 12.1 Introduction In orthographic projection, we need multiple views (FV, TV, SV) to represent an object. But sometimes we need a single pictorial view that shows the 3D appearance . This is achieved by Isometric Projection . ๐Ÿ‘‰ “Isometric” = equal measure (from Greek iso = equal, metron = measure). 12.2 Principle of Isometric Projection Object is imagined inside a transparent cube . Cube is tilted so that one of its body diagonals is perpendicular to the plane of projection. As a result: All three principal axes (X, Y, Z) are equally inclined (120° apart) . Scale along each axis is equally reduced (isometric scale) . 12.3 Isometric Axes and Planes Isometric Axes → Three lines meeting at a point at 120° angles . One vertical, two inclined at 30° to horizontal. Isometric Planes → Planes formed by any two isometric axes. They appear as parallelograms instead of squares....
Read more